Thấy người gặp nạn không cứu có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Tại Điều 132 Bộ luật Hình sự quy định “Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng” như sau:

“1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm:

a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;

b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.

3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 2 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm”.

Căn cứ quy định trên, tội phạm này phải thỏa mãn các dấu hiệu sau:

- Có hành vi (không hành động) cứu giúp người bị nạn trong trong trường hợp nhìn thấy người đó đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng (như bị rơi xuống sông, bị tai nạn giao thông nghiêm trọng…). Nghĩa là mặc dù người phạm tội đã nhìn thấy có người bị tai nạn hoặc trong trường hợp đang bị nguy hiểm có thể dẫn đến bị chết nhưng đã không thực hiện (không hành động gì) việc cứu giúp nạn nhân.

- Tình trạng nguy hiểm đến tính mạng là tình trạng của người mà mạng sống của họ đang bị đe dọa, cần phải có sự cứu giúp (cấp cứu hoặc giúp đỡ) của người khác ngay lập tức mà nếu không có sự cứu giúp kịp thời thì có thể dẫn đến hậu quả người đó bị chết.

- Người phạm tội phải là người có điều kiện để cứu giúp nạn nhân: Nghĩa là họ có đủ khả năng về chuyên môn cũng như về vật chất hoặc những điều kiện cần thiết khác để thực hiện việc ngăn chặn hậu quả chết người xảy ra, nhưng họ đã không hành động, tức không cứu giúp người bị nạn.

- Hậu quả chết người là hệ quả tất yếu của hành vi không cứu giúp người bị nạn.

Theo như lời bạn nói thì tuy bạn nhìn thấy có người bị tai nạn hoặc trong trường hợp đang bị nguy hiểm đến tính mạng có thể dẫn đến bị chết nhưng bạn không phải là người có điều kiện cứu giúp nạn nhân (không biết bơi) và đã đi tìm người có điều kiện cứu giúp nạn nhân. Do đó, bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng theo Điều 132 Bộ luật Hình sự.

(Tư vấn bởi Luật sư Đặng Thành Chung

Công ty Luật An Ninh - Đoàn Luật sư TP Hà Nội)